|
Dublińska niedola (językowa)
|
|
W artykule "To idzie starość" (Newsweek, 30 lipca 2006 powiało młodością: wysyp anglicyzmów - w tym wieku też można być sexy, to był news, rozebrane gwiazdy kina i topmodelki, kilkuset VIP-ów, cztery dekady historii rock'n'rolla, wróciła w sequelu "Nagiego instynktu". To w cyklu "Kultura. Trendy". Mam nadzieję, że ostatnie słowo jest po polsku...
Tygodnik zapowiada, że wyda w kolejnym tygodniu poradnik "Dublin bez przewodnika". Czytamy - *Jak zgubić się w Dublinie? Jak chodzić po Dublinie. Dziennikarze wybrali się do Dublina.*
Niestety, dziennikarze tyle razy napisali o Dublinie, ale nie wyjaśnili, jak mamy wymawiać - [dublinie] czy [dablinie]...
Okazuje się, że stolica Irlandii jest bodaj ostatnią niespolszczoną nazwą stolicy niemałego przecież europejskiego państwa.
Kiedyś znacznie rzadziej stosowano tę nazwę, ale teraz nie ma dnia, abyśmy nie słyszeli o Irlandii i jej najważniejszym mieście. Na czym polega poprawne spolszczenie? W uproszczeniu można ująć problem tak - "piszemy jak mówimy, mówimy jak piszemy". Zatem mamy dwie możliwości - albo pisać Dublin i czytać [dublin], albo pisać Dablin i czytać [dablin].
Najczęściej Polacy pisują Dublin, ale wymawiają [dablin], czyli nie ma mowy, aby uznać tę zależność za właściwą, chyba że uznamy, iż nie należy tej nazwy przyjąć do zbioru wyrazów polskich. Większość nazw państw i ich stolic jest spolszczona.
Im mniejsze państwo albo im dalej położone od Polski, tym nacisk na spolszczenie jest mniejszy. Jednak w obecnej sytuacji wydaje się konieczne ustalenie właściwej nazwy stolicy Zielonej Wyspy.
"Nowy słownik poprawnej polszczyzny" PWN podaje pisownię Dublin i wymowę [dublin], rzadziej [dablin]. I zamieszcza bzdurę, ponieważ niemal w stu procentach ludziska mawiają [dablin], także w mediach. Chyba że słownik wyraża życzenie - mamy mówić [dublin], a sporadycznie to możemy sobie rzec [dablin]? Jednak poloniści z dwóch wariantów polskiej nazwy stolicy Irlandii (Dublin [dublin], Dablin [dablin]) wybierają pierwszą wersję.
Zgadzam się ze słownikiem , że powinniśmy mówić [dublin], jednak ludzie mediów albo tego słownika nie mają, albo nie mają zajęć z polonistami, albo nie docierają do nich biuletyny o języku polskim, albo przegapili wykłady na temat stolicy Irlandii, albo całkowicie i świadomie nie zgadzają się ze słownikiem. A myślałem, że powinni kształtować naszą polszczyznę czerpiąc natchnienie ze słowników, a jeśli z nimi się nie zgadzają, to niech to wyra?nie powiedzą lub napiszą.
Większość spolszczonych nazw geograficznych przyjęliśmy z języka angielskiego wg schematu - "piszemy po angielsku, czytamy jednak po polsku": Alabama, Arizona, Arkansas, Atlanta, Dakota, Indiana, Kansas, Labrador, Montana, Oklahoma, Oregon, Ottawa. Teksas i Newada zostały ładnie spolszczone, nawet Wirginia (niepolską literę v zastąpiono polską, zaś g czytamy [g], nie... [dż]). W każdym języku nazwy te są czytane wg zwyczajów danego języka albo po angielsku, jeśli zabrakło fantazji we własnym języku. Szereg nazw stanów USA (Idaho, Kentucky, Ohio, Utah, Wyoming) czytujemy po angielsku z braku fantazji - bo taki jest uzus, jak powie niejeden, co przecież na jedno wychodzi...). Spolszczanie nazwisk to delikatna materia, ale angielskie Darwin najczęściej czytamy [darwin] odchodząc od angielskiego [daruyn]. Podobnie jest w przypadku miasta Darwin oraz pojęcia darwinizm. Może wydać się to szokujące, ale ten sposób przyswajania angielskich słów do naszego języka jest słuszny. Zresztą Anglicy czynią dokładnie to samo - zamiast Varshava piszą Warsaw, czyli przepisali sobie niemal całkowicie naszą nazwę, ale wymawiają... po swojemu. W każdym bodaj języku nazwa naszej stolicy rozpoczyna się od w (w wymowie), ale u nich musi być (wyjątkowo) inaczej. Angielskie w przeszło w polskie w (choć wg wymowy powinno przejść w ł) również w szeregu innych nazw - Hawaje, Kuwejt,
I co, drogi Newsweeku?! Wyjaśnisz w jaki sposób czytać tytuły Twoich poradników? Czy drodzy dziennikarze zapoznali się ze stanowiskiem polonistów? Wariant Dublin [dablin] (jako oczywisty i niepolski) nie wchodzi w rachubę - przynajmniej nie w tej dyskusji... A może zaproponujesz... Dablin doprowadzając wielu polonistów do załamania nerwowego? |
|
25 sierpień 2006
|
|
Mirosław Naleziński, Gdynia
|
|
|
|
CIA zleca seryjnie morderstwa w Polsce, ale dopiero po Okrągłym Stole...
sierpień 31, 2007
tłumacz
|
Rozmowy izraelsko-palestyńskie bez rezultatu
sierpień 8, 2002
PAP
|
"Zwycięstwo Huseina"
maj 22, 2003
|
Trzy stany PR. SOBCZAK i SZPAK
kwiecień 1, 2003
http://angora.pl/
|
Więcej urzędników po wejściu do Unii
sierpień 3, 2002
alt
|
Dlaczego Polacy nie znają historii Świata?
maj 23, 2008
Artur Łoboda
|
Leopardy dla dywizji im. Stanisława Maczka !!!
wrzesień 14, 2002
Artur Łoboda
|
Co Miller udowodnił?
luty 6, 2003
zaprasza.net
|
Nadzieja Kwaśniewskiego
grudzień 12, 2002
Artur Łoboda
|
Amerykańskie mordy bezbronnych Irakijczyków
czerwiec 6, 2006
Iwo Cyprian Pogonowski
|
ODEZWA
DO AKURATNYCH
listopad 16, 2008
Wiesław Sokołowski
|
Belka wiedział o mafii
lipiec 9, 2005
|
UE - Lokomotywa
czerwiec 2, 2003
UE - Lokomotywa
|
Kontrola i eksploatacja mediów w USA i w Polsce
czerwiec 25, 2008
Iwo Cyprian Pogonowski
|
Mieszkam prawie 27 lat w Australii prowdze wlasny biznes
grudzień 13, 2006
les
|
Janosik inaczej
grudzień 3, 2007
Dariusz Kosiur
|
"Prezent z Brukseli "
listopad 19, 2004
Ewa Łosińska
|
Twórcy Pierwszego Globalnego Imperium
marzec 20, 2006
Iwo Cyprian Pogonowski
|
POLSKA - UNIA 16
listopad 24, 2002
Prof. Jerzy Nowak
|
Prawda o Powstaniu Warszawskim liwidacja Panstwa Podziemnego!
październik 1, 2006
Bogdan ps.Trzy Radla A.K. Lat 17
|
więcej -> |
|
