|
59. rocznica powstania w białostockim getcie
|
|
 Ocaleni z holokaustu muszą nie tylko dać świadectwo zbrodniom, ale też ostrzegać przed nietolerancją i wskazywać wzorce cichego bohaterstwa - apelowali uczestnicy obchodów 59. rocznicy wybuchu powstania w getcie w Białymstoku.
Główne uroczystości odbyły się w piątek przy pomniku odsłoniętym 9 lat temu, upamiętniającym ofiary nierównej, kilkudniowej walki obrońców getta z przeważającymi siłami niemieckimi.
W obchodach uczestniczyła m.in. delegacja dawnych białostockich Żydów mieszkających obecnie w Izraelu oraz żydowska młodzież. Odmówiono kadysz - modlitwę za zmarłych.
Znicze zapłonęły również w piątek pod pomnikiem poświęconym pamięci około ośmiuset Żydów, którzy spłonęli w Wielkiej Synagodze w Białymstoku, podpalonej przez Niemców 27 czerwca 1941 roku.
Zbud?my w sobie najlepsze myśli, jak żyć, jak wychować najmłodsze pokolenie, aby świat stał się jaśniejszy i nigdy nie wróciły ciemności holocaustu - mówiła przy pomniku poświęconym obrońcom getta Felicja Nowak, która przeżyła w nim pobyt.
Attache kulturalny ambasady Izraela w Polsce Beth-Eden Kite podkreśliła, że obowiązkiem wobec przyszłych pokoleń jest kontynuacja budowy mostów pojednania, aby tolerancja szła przed ślepą nienawiścią, aby potępiać antysemityzm we wszystkich jego formach i uczyć się, jak znowu żyć w pokoju.
Przewodniczący żydowskiej gminy wyznaniowej w Warszawie Piotr Kadlczik dodał, że po holokauście ciągle są takie miejsca, jak Treblinka, Oświęcim. Takie miejsca pojawiają się na ulicach Jerozolimy, Hajfy czy Tel Awiwu - mówił Kadlczik w czasie uroczystości. Powstanie w białostockim getcie uznawane jest za drugi pod względem wielkości, po Warszawie, zryw ludności żydowskiej w walce z Niemcami.
Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej w 1941 roku hitlerowcy wkroczyli do Białegostoku i prawie natychmiast spalili dwie żydowskie dzielnice. Wielką bożnicę, w której Żydzi próbowali się schronić, podpalono wraz z przebywającymi w niej lud?mi.
16 sierpnia 1943 roku w białostockim getcie wybuchło powstanie. Bezpośrednim powodem akcji zbrojnej były niemieckie przygotowania do likwidacji getta. Nierówna walka trwała kilka dni - wśród historyków nie ma zgodności, jak długo trwało powstanie. Na pomniku obrońców getta widnieje napis, że walki trwały między 16 a 25 sierpnia 1943 roku.
Słabo uzbrojonych powstańców było trzystu. Niemców -dziesięć razy więcej. Używali czołgów i samolotów. Główne walki w getcie toczyły się 16 sierpnia. W kolejnych dniach broniły się już tylko pojedyncze punkty oporu.
Przed wojną w Białymstoku było ok. 40 tys. Żydów. Wiceprezydent miasta Krzysztof Teodoruk podkreślał w czasie piątkowych uroczystości, że Białystok był wtedy znaczącym ośrodkiem kultury i religii żydowskiej, a mieszkańcy miasta pochodzenia żydowskiego kształtowali oblicze miasta, jego dorobek gospodarczy, czuli się tutaj dobrze, jak u siebie. Na podstawie materiałów żydowskich, białostocki historyk prof. Adam Dobroński ocenia, że w 1941 roku w Białymstoku mogło przebywać nawet 100 tysięcy Żydów, bo było wielu uciekinierów z innych części kraju.
Gdy zamknięto getto, szacunki żydowskie mówią o 60 tys. osób. Po krwawym stłumieniu powstania i wywózkach do obozów zagłady, z tej społeczności ocalało zaledwie kilkaset osób.
Większą grupę stanowią Żydzi wywiezieni w czasie wojny na Wschód, którym udało się stamtąd wrócić. Obecnie mieszkają najczęściej w Izraelu i USA.
Przy okazji rocznicy, ukazał się pod redakcją prof. Dobrońskiego czwarty tom książki "Białostoccy Żydzi", w którym są relacje osób, które przeżyły wojnę i mieszkają w różnych krajach. |
|
16 sierpień 2002
|
|
PAP
|
|
|
|
Cyrk w cyrku
wrzesień 17, 2004
|
Replika pokoju Anny Frank powstanie w... anglikańskiej katedrze w Liverpool
wrzesień 20, 2007
bibula
|
Czy Bush jest (pożytecznym) idiotą?
sierpień 26, 2006
Iwo Cyprian Pogonowski
|
Czy Polska jest państwem demokratycznym?
listopad 12, 2004
Grzegorz Jagodziński
|
Ciekawostka
kwiecień 25, 2005
zaprasza.net
|
Wielkie systemy społeczne
Królestwo jednodniowego króla
doświadczenie społeczne
maj 23, 2003
|
Odbojnica ratuje życie
marzec 6, 2008
Mirosław Naleziński, Gdynia
|
Najlepszy amerykański Szeryf
wrzesień 8, 2007
Kolas Bregnon
|
W R Ó G
grudzień 2, 2006
Dariusz Kosiur
|
Problemy pacyfikacji Iraku są nie do pokonania
wrzesień 22, 2006
Iwo Cyprian Pogonowski
|
Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich otrzymał od władz Gdańska prawo własności do działki w mieście o powierzchni ponad 3,6 h
wrzesień 6, 2007
Interia, PAP
|
Nowy dowod osobisty to niewolnictwo w Polsce
grudzień 28, 2007
2,5 mil emigrantow
|
"Tarcza" nie jest warta odnowy Zimnej Wojny USA z Rosją
lipiec 27, 2008
Iwo Cyprian Pogonowski
|
Przygoda po charytatywnym zebraniu
luty 7, 2008
Iwo Cyprian Pogonowski
|
Kometa którą postrzelono.
lipiec 5, 2005
Jan Lucjan Wyciślak
|
Wina nieumyślna
styczeń 14, 2003
http://www.dziennik.krakow.pl
|
Polska - bogaty kraj
maj 1, 2003
http://www.se.com.pl/
|
Oszczędzanie wedle filozofii Kwaśniewskiego
listopad 15, 2003
IAR
|
Inne oblicze nazizmu
kwiecień 6, 2004
|
Były prezydent Bush zbrodniarzem wojennym?
marzec 3, 2009
Iwo Cyprian Pogonowski
|
więcej -> |
|
