ZAPRASZA.net POLSKA ZAPRASZA KRAKÓW ZAPRASZA TV ZAPRASZA ART ZAPRASZA
Dodaj artykuł  

KIM JESTEŚMY ARTYKUŁY COVID-19 CIEKAWE LINKI 2002-2009 NASZ PATRONAT DZIŚ W KRAKOWIE DZIŚ W POLSCE

Ciekawe strony

Czy w “szczepionkach anty-Covid” znajdują się hydrożele magneto-reaktywne? 
Magnesy i monety są przyciągane przez miejsca “zaszczepienia” 
Ljubljana - protesty przeciwko szczepieniom 
29 września 2020 roku po incydencie na obwodnicy Lublany trwa na Placu Republiki protest przeciwko szczepieniom Covid-19
 
Wołyń 1943. sł. muz. Lech Makowiecki  
Wołyń 1943. sł. muz. Lech Makowiecki. Utwór z płyty "Patriotyzm" 
Los Angeles - piekło na ziemi 
Ubóstwo w Kalifornii. Zrujnowana gospodarka najbogatszej kiedyś części świata.
To czeka nas jutro.
 
Dr Mike Yeadon rozmawia z dr Reinerem Fuellmichem o kłamstwach dotyczących COVID  
„Nie bój się wirusa. To nie jest tak niebezpieczne, jak ci wmówiono.

„Bójcie się swoich Rządów - lub organów, które panują ponad tymi Rządami”. 
Podobno to ten psychol Klaus Schwab 
To ten od "wielkiego resetu".  
Powszechny nakaz maskowania nadal jest bezprawny 
Pomimo nowelizacji ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nakaz zakrywania twarzy jest bezprawny. 
AI to wyrok śmierci, który już jest wykonany 
Pod koniec 2023 roku ukazała się książka Pana Profesora „informatyka w służbie ludobójstwa” w której opisuje całe swoje życie i to, jak największe korporacja świata budowały jego zdaniem swoje marki na ludobójstwie, w tym w trakcie II Wojny Światowej i obozach zagłady 
Dowody zaplanowanej akcji szczepień przeciwko nieistniejącemu kowidowi 
Sasha przedstawia dowody na to, że cały proces opracowania, produkcji i zatwierdzenia zastrzyków na Covid był jednym wielkim teatrzykiem dla mas. Cała operacja, począwszy od rzekomych "badań klinicznych", a skończywszy na samej nazwie i klasyfikacji prawnej tych zastrzyków, jest jednym wielkim oszustwem, dokonanym przez rządy i agencje regulacyjne na całym świecie w ścisłej współpracy z kartelem farmaceutycznym.  
wRealu24 
Niezależna Telewizja Marcina Roli 
Israelis protest in Jerusalem against PM Netanyahu 
Netanyahoo is a criminal just like Trumpy wumpy
Netanyahoo jest kryminalistą tak samo jak tępy głupek 
Veto dla Funduszu Zadłużenia! 
Konferencja Konfederacji:Veto dla Funduszu Zadłużenia! Apel do prezydenta Dudy - 7 maja 2021 r. 
Jak bankierzy wciągnęli USA w II wojnę światową 
Tajemnica Pearl Harbor. Prawda, którą ukrywają Amerykanie. 
Rozmowa Adnieszki Wolskiej z Sucharitem Bhakdi 
 
Sędziowie nie wierzą w kowida i nie dają się zastraszyć. Ale, czy innych karzą za brak maski? 
Impreza w SĄDZIE REJONOWYM. W sali rozpraw zrobili bankiet. Przyjechała policja 
Debata ws. pandemii COVID-19! 
Sytuacja w Polsce i na świecie! Klimczewski, Socha, Giorganni!  
Rosyjska ruletka, czyli epidemia testów 
Jak jeden mąż przyjęto błędny model matematyczny i zamknięto w domach miliony ludzi wpędzając ich w dodatkowe problemy zdrowotne i finansowe. Zrujnowano gospodarki, zlikwidowano całe branże, przekreślono cały dorobek na temat zdrowego stylu życia. 
Kalisz w obronie Olszanskiego i Osadowskiego 
 
Bergolio vel Franciszek nagrodzony przez B’nai B’rith 
Na zdjęciu poniżej widzimy dyrektora generalnego B’nai B’rith International Daniela S. Mariaschina, który wręcza papieżowi Bergoglio złoty kielich ozdobiony żydowskimi napisami i symbolami. Jest to symboliczna nagroda przyznana Franciszkowi za jego stałe wsparcie dla tej żydowskiej organizacji masońskiej. 
Maseczki opadły – porażka programu „Polskie Szwalnie” 
Mimo że Agencja poniosła znaczne koszty w związku z realizacją projektu „Stalowa Wola”, produkcja maseczek nie została uruchomiona i zakończyła się na etapie testowym. 
więcej ->

 
 

Żydowska lewica Zagłębia Dąbrowskiego

I.
Pierwsi Żydzi na obszarze pó?niejszego Zagłębia Dąbrowskiego pojawili się na początku XIII wieku. Jednak dopiero gwałtowny rozwój górnictwa i przemysłu w tym regionie od połowy XIX w. spowodował masowy ich napływ. Ich liczba wzrosła z 2,7 tys. w 1852 r. do 51,1 tys. w 1911 r. Rozwój produkcji przemysłowej i handlu hurtowego w Zagłębiu w drugiej połowie XIX w. spowodował pauperyzację żydowskich kupców i rzemieślników, którzy wchodzili w skład rodzącej się klasy robotniczej. Specyfika zagłębiowskich robotników wyznania mojżeszowego polegała na dominacji wśród nich pracowników małych warsztatów rzemieślniczych (czeladników) i handlu. Do rzadkości należało podejmowanie przez nich pracy w wielkich zakładach przemysłowych regionu. Pod koniec XIX w. robotnicy stanowili 6% zagłębiowskich Żydów, a w okresie międzywojennym - 9%.
Prawdopodobnie ta przewaga elementu półproletariackiego była przyczyną tego, że w Zagłębiu Dąbrowskim stosunkowo niewielu Żydów uczestniczyło w ruchu komunistycznym. W listopadzie 1923 r. wśród 270 członków zagłębiowskiej organizacji KPRP było 41 Żydów (15%; dla porównania - w okręgu częstochowskim 42%). W czerwcu 1930 r. policja znała 109 aktywnych komunistów Zagłębia, z tego 14 było Żydami. Trockistowska opozycja, jaka uformowała się w 1933 r. wokół Komitetu Dzielnicowego KPP w Będzinie (Związek Komunistów Internacjonalistów Polskich 1934, Komunistyczna Partia Leninowców 1936), składała się początkowo głównie z komunistów żydowskich, rychło jednak odnajdujemy wśród jej działaczy także Polaków.
II.
Nie oznacza to, że ludzie pracy narodowości żydowskiej stronili od lewicy. Organizowali się jednak w odrębne żydowskie partie robotnicze. Najstarszą z nich był Ogólnożydowski Związek Robotniczy w Polsce (Algemeiner Jidiszer Arbeter Bund in Pojlen), zwany potocznie Bundem, utworzony w 1897 r. w Wilnie. Bund uznawał Żydów za odrębną narodowość (co w tym czasie nie było jeszcze traktowane jako pewnik; częściej widziano w nich grupę wyznaniową), której domem są kraje osiedlenia a językiem - jidysz. Opierając się na tzw. austromarksizmie partia dążyła do zapewnienia mniejszości żydowskiej "autonomii narodowo-kulturalnej", przez co rozumiano istnienie eksterytorialnego systemu samorządnych instytucji oświatowych, kulturalnych i socjalnych. Rozwiązanie zarówno kwestii społecznej (robotniczej) jak i narodowej (żydowskiej) miało się dokonać tylko w ramach socjalizmu. Bund pozostawał w ostrym konflikcie z syjonizmem, widzącym rozwiązanie problemu żydowskiego poprzez emigrację do Palestyny.
Pod wpływem syjonizmu ukształtował się natomiast ruch Robotników Syjonu - Poale Sjon, zainicjowany w 1901 r. w Jekaterynosławiu przez Bera Borochowa. Ideologia ruchu zawierała się w formule: "Naszym ostatecznym celem jest socjalizm. Naszym bezpośrednim celem jest syjonizm. Walka klasowa jest środkiem do osiągnięcia obu celów". Poalejsyjoniści dążyli do stworzenia socjalistycznego państwa żydowskiego w Palestynie, kulturę narodową Żydów chcieli oprzeć na języku hebrajskim. Odmienny wariant prezentowali od 1905 r. tzw. Syjoniści-Socjaliści Nachmana Syrkina: chcieli autonomii dla obszarów będących skupiskami ludności żydowskiej, niekoniecznie w Palestynie. Jeszcze dalej odeszli od syjonizmu "sejmiści" (Jidisze Socjalisten, 1906-1909) Chaima Zhitlowskiego, których celem stała się autonomia narodowa na bazie personalnej (a nie terytorialnej), zwieńczona żydowskim Sejmem. W 1917 r. obie frakcje połączyły się w Żydowską Socjalistyczną Partię Robotniczą Zjednoczeni (Jidisze Socjalistisze Arbeter Partaj Ferajnigte).
Wielu poalejsyjonistów poparło rewolucję bolszewicką, co w 1920 r. doprowadziło do rozłamu w Światowym Związku Poale Sjon. Lewica utworzyła Żydowską Socjaldemokratyczną Partię Robotniczą (Jidisze Socjalistisze-Demokratisze Arbeter Partaj) Poale Sjon, która zgłosiła - bezskutecznie - akces do Międzynarodówki Komunistycznej. Prawe skrzydło działało pod nazwą Żydowska Socjalistyczna Partia Robotnicza (Jidisze Socjalistisze Arbeter Partaj) Poale Sjon lub też Żydowska Niezawisła Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Poale Sjon. Ta tzw. Poale Sjon - Prawica domagała się autonomii narodowo-kulturalnej o świeckim charakterze w Polsce jako etapu przejściowego przed utworzeniem socjalistycznego Izraela; jidysz miał być językiem Żydów w diasporze, ale hebrajski w Palestynie. PS-Lewica głosiła podobne hasła, ale większy nacisk kładła na sytuację żydowskich robotników w diasporze niż na ich palestyńskie perspektywy. Partia ta nie uczestniczyła początkowo w ruchu syjonistycznym, ciążyła natomiast ku współpracy z komunistami.
Rewolucja rosyjska doprowadziła też do zradykalizowania znacznej części ruchu syjonistycznego. Tzw. "Frakcja Ludowa" Organizacji Syjonistycznej Cejre Sjon (Młody Syjon) w 1919 r. przyjmuje program socjalistyczny wyodrębniając się w Syjonistyczno-Socjalistyczną Partię Robotniczą Cejre Sjon. Młody Syjon opowiadał się za budową socjalizmu drogą parlamentarną w Polsce i przyszłym państwie żydowskim, negując walkę klas i metody rewolucyjne. Domagał się autonomii narodowej dla Żydów polskich; w Polsce ich językiem miał być jidysz, w Palestynie hebrajski. W maju 1923 r. nastąpiło zjednoczenie Cejre Sjon i PS-Prawicy. Prawe skrzydło Cejre Sjon, które przemiany tej nie zaakceptowało, w 1920 r. połączyło się z częścią Hapoel Hacair (Młody Robotnik) w Światową Syjonistyczną Partię Pracy (Miflegeth Awodach Cyjonith Hitachduth). Ugrupowanie to łączyło syjonizm z umiarkowanym socjalizmem, akcentowało prymat kultury hebrajskiej.
W żydowskich partiach robotniczych powstawały frakcje komunistyczne takie jak Żydowski Związek Komunistyczny Poale Sjon czy Żydowski Komunistyczny Związek Robotniczy (tzw. Kombund). Ten ostatni wyłamał się z Bundu w styczniu 1922 r., by po roku działalności wejść w skład KPRP. Większość bundowców odrzuciła jednak na swym II zje?dzie w 1921 r. propozycję wstąpienia do Kominternu, wybierając zamiast tego tzw. Międzynarodówkę II 1, utworzoną w Wiedniu przez centrystów. W Polsce Bund plasował się na lewicy ruchu socjalistycznego, krytykując PPS za nacjonalizm i reformizm. Zwalczał też komunistów i - na gruncie żydowskim - syjonistów, partnerów szukając przede wszystkim wśród socjalistycznych partii mniejszości narodowych. Jeden z bundowców pisał: "nie syjonizm (zwykły czy socjalistyczny) w Palestynie, lecz socjalizm w Polsce i innych krajach oznacza wyzwolenie żydowskich mas pracujących". W 1930 r. Bund razem z PS-Prawicą i Niezależną Socjalistyczną Partią Pracy (w skład której weszli m.in. Ferajnigte) utworzył Blok Lewicy Socjalistycznej. Rokowania w latach 1933-1934 doprowadziły do zawarcia "paktu o nieagresji" z KPP.
W odróżnieniu od Bundu i PS-Lewicy prawica Poale Sjon weszła w 1922 r. w skład Bloku Mniejszości Narodowych. W drugiej połowie lat 20. partia ta zbliża się do ruchu socjalistycznego (m.in. PPS) oddalając od syjonizmu, wiąże się to jednak ze spadkiem wpływów na rzecz Hitachduth. W 1930 r. PS-Prawica wchodzi do Bloku Lewicy Socjalistycznej. Gdy w 1932 r. międzynarodówki Hitachduth i PS-Prawicy podjęły decyzję o zjednoczeniu, ich polskie sekcje odmówiły podporządkowania się. W pa?dzierniku 1933 r. lewica Hitachduth tworzy Syjonistyczno-Socjalistyczną Partię Pracy Hitachduth (która lokalnie jednoczyła się z PS-Prawicą) a prawicowcy Syjonistyczną Partię Pracy Hitachduth. W latach 30. PS-Prawica zaczęła odrywać dominującą rolę w ruchu syjonistycznym w Polsce. W kwietniu 1935 r. do PS-Prawicy przyłączyła się frakcja tzw. aktywistów z PS-Lewicy, w kwietniu 1938 r. członkowie rozwiązanej NSPP (zastrzegając sobie propagowanie terytorializmu). W latach 1937-1938 miały miejsce próby zjednoczenia PS-Prawicy i Hitachduth, nawiązana została też współpraca z PS-Lewicą na terenie związkowym. Ta ostatnia w połowie lat 30. przechodziła kryzys: część jej członków komunizowała (w 1931 r. powstała Ogólnożydowska Partia Pracy), inni zwracali się ku ruchowi narodowemu. W lutym 1938 r. PS-Lewica podjęła decyzję o powrocie na łono ruchu syjonistycznego.
III.
W Zagłębiu Dąbrowskim Bund i Poale Sjon rozpoczęły swą działalność latach rewolucji 1905-1907, jednak ich udokumentowaną działalność można prześledzić dopiero od schyłku I wojny światowej.
Zagłębiowska organizacja Bundu została w latach 1919-1922 zdominowana przez elementy komunistyczne, które przekształciły ją w oddział Kombundu (już w 1922 r. wszedł w skład miejscowej KPRP). W 1923 r. Bund odrodził się w Będzinie. Jego założycielem i prezesem był Izaak Pejsachson, sekretarz Żydowskiej Gminy Wyznaniowej w Będzinie. W 1927 r. przekształcono oddział będziński w Komitet Obwodowy Bundu, którego prezesem pozostał Pejsachson. Oprócz Będzina partia działała na terenie Dąbrowy Górniczej i Sosnowca. W Zagłębiu Dąbrowskim Bund współpracował w okresie międzywojennym z PPS.
W 1919 r. powstał w Będzinie oddział Poale Sjon, z siedzibą przy ul. Modrzejowskiej 64. Tworzyli go działacze umiarkowani, wywodzący się z Cejre Sjon, którzy w 1920 r. poparli PS-Prawicę. Jego prezesami byli Aron Hampel (1919) i Jakub Erlich (1927). W Dąbrowie Górniczej lokal partii mieścił się przy ul. Krótkiej 3, a na jego czele stał Lejzer Hochzajt. Oddział sosnowiecki powołano do życia w 1924 r. Na jego czele stali Leon Kromołowski (1924) i Bolesław Branicki (1925). W 1925 r. liczył on 31 członków. Na konferencji PS-Prawicy w Krakowie w 1928 r. Śląsk i Zagłębie Dąbrowskie reprezentował Chaskiel Friedberg.
PS-Lewica w 1927 r. posiadała koła w Będzinie, Dąbrowie Górniczej i Sosnowcu, ale nie miała swej oficjalnej siedziby w Zagłębiu Dąbrowskim. Skupiała ona wówczas 216 członków i 96 sympatyków. Żaden z członków partii nie przekroczył 38 lat, przy czym aż 78% spośród nich nie osiągnęło 22 roku życia. Głównymi działaczami PS-Lewicy w regionie byli: Josek Ostry, Rózia Konopińska i Józef Starch. Poalejsyjonistyczna lewica współpracowała w Zagłębiu z komunistami.
Syjonistyczna Hitachduth rozpoczęła swą działalność w regionie w 1925 r. W 1927 r. liczyła ona 100 członków w Zagłębiu Dąbrowskim. Początkowo jej oddział istniał tylko w Będzinie, z siedzibą przy ul. Kołłątaja 24. Na jego czele stał Londer. W Dąbrowie Górniczej głównym działaczem partii był Josek Gersztajn, a w Sosnowcu Fiszel. W 1933 r. założono oddział Hitachduth w Strzemieszycach Wielkich, jego prezesem był Aba Grauer. Na terenie Zagłębia Dąbrowskiego partia współpracowała z PS-Prawicą.
Obok partii socjalistycznych wpływy wśród żydowskiego proletariatu miała też prawica. Centralna Organizacja Żydów Ortodoksów w Polsce "Agudas Israel" (Związek Izraela) utworzyła w 1929 r. w Sosnowcu swoją sekcję robotniczą Poale Agudas Israel (Robotniczy Związek Izraela), posiadającą lokal przy ul. Głowackiego 9. Jej prezesami byli: Rubin Bienensztok (1930), Mordechaj Nachman (1933-1937), Nachman Brajtner i Boruch Zajdner (1939). Sekcja ta nie cieszyła się zbytnią popularnością wśród żydowskiej klasy robotniczej Sosnowca, bowiem liczba jej członków spadła z 80 w 1930 r. do 20 w 1939 r.
IV.
Żydowskie partie robotnicze opierały swą działalność na związkach zawodowych. Pierwszym z nich był prawdopodobnie Ogólny Związek Zawodowy Robotników Żydowskich w Sosnowcu powstały na przełomie lat 1918 i 1919. Zrzeszał wszystkich pracowników najemnych wyznania mojżeszowego z miasta, bez względu na reprezentowaną branżę. W dniach 1-10 marca 1919 r. przeprowadził wiele udanych strajków. Piekarze i cukiernicy uzyskali 9-godzinny dzień pracy i 2 tygodnie urlopu rocznie. Krawcy wywalczyli zniesienie pracy w systemie akordowym i podwyżkę płac o 100%.
7 lipca 1919 r. w Będzinie powstał oddział Związku Zawodowego Robotników Przemysłu Skórzanego w Polsce. W 1921 r. zrzeszał 123 członków. Na jego czele stali Fiszel Jakubowicz, Henryk Glikstein, Jakub Grineajger, Szmul Rozenszen i Edward Rozner. W listopadzie i grudniu 1924 r. zorganizował strajk robotników szewskich. Także w 1919 r. założono Związek Zawodowy Robotników - Żydów Rze?ni Miejskiej w Sosnowcu. Wchodził w skład Centrali Branżowych Związków Miasta Sosnowca. Krawcy żydowscy w Będzinie 2 kwietnia 1920 r. powołali do życia oddział Związku Zawodowego Pracowników Igły. W roku powstania zrzeszał 155 osób, a jego prezesem był Boruch Herenberg. W lutym 1923 r. związek zorganizował strajk krawców odzieży damskiej. W czasie strajku wysunięto żądanie podwyżki płac o 75-150%, w zależności od kategorii zawodowej. 20 lutego 1923 r. modystki utworzyły sekcję oddziału tego związku. Na pierwszym zebraniu zażądały podwyżki płac o 300-500%. Prawdopodobnie w 1919 r. powstał oddział Związku Zawodowego Pracowników Igły w Sosnowcu. W dniach 7-9 sierpnia 1922 r. zorganizował strajk krawców, którzy w jego wyniku otrzymali od 20 do 30% podwyżki płac.
31 sierpnia 1920 r. założono Związek Zawodowy Robotników - Czeladników Piekarskich w Będzinie. W 1921 r. skupiał 25 członków, a jego prezesem był wówczas Hersz Zillnestein. Najemni pracownicy handlu 9 stycznia 1921 r. powołali do życia w Będzinie oddział Centralnego Związku Zawodowego Pracowników Handlowych w Polsce. Na początku lat 20. zrzeszał 40 członków. Jego prezesem był Rywka Moszkowicz. 9 sierpnia 1921 r. założono Związek Zawodowy Tragarzy w Będzinie, który wówczas skupiał 43 osoby. W skład zarządu wchodzili Manela Frajster, Izaak Fersztenfeld i Mordka-Hersz Szlezinger. Na początku lat 20. w Będzinie powstał Oddział Związku Zawodowego Robotników Przemysłu Drzewnego. W marcu 1922 r. zorganizował 2-tygodniowy strajk robotników drzewnych. Jego wynikiem była podwyżka płac o 50-75%. W okresie międzywojennym w Zagłębiu Dąbrowskim istniał też żydowski oddział Związku Zawodowego Drukarzy.
V.
Działalność związków zawodowych uzupełniały inne organizacje społeczne. Z inicjatywy Bundu w latach 1923-1926 istniała w Dąbrowie Górniczej Kulturalna Rada Związków Zawodowych. Miała koordynować działania poszczególnych związków oraz prowadzić akcję propagandową na rzecz idei socjalizmu. Bund zorganizował też Towarzystwo Kursów Wieczorowych dla Robotników, działające w latach 1923-1925 w Będzinie, Dąbrowie Górniczej i Sosnowcu.
Przed 1926 r. powstał w Sosnowcu z inicjatywy PS-Lewicy oddział Towarzystwa Przyjaciół Pracujących Palestyny, z siedzibą przy ulicy 1 Maja 6. W latach 1933-1939 skupiał on od 36 do 46 członków. Na jego czele stali komuniści Jonas Szpigiel (1926-1935 i 1939) i Beniamin Bucher (1936-1938). W 1934 r. oddział założył Bibliotekę im. Moszka Judenhertza. Działalność Towarzystwa koncentrowała się na organizowaniu odczytów i spotkań o aktualnej ówcześnie problematyce społeczno-politycznej.
Pod patronatem PS-Prawicy i Hitachduth 1 czerwca 1930 r. założono Sosnowcu oddział Ligi Pomocy Pracującym w Palestynie z siedzibą przy ulicy Dęblińskiej 11 (od 1935 r. przy ul. Wspólnej 16). Oddział skupiał od 45 do 350 członków. Jego prezesami byli Szmul Zyksman (1932-1934 i 1936) i Rubin Krawczyk (1935 i 1937-1938). Działalność organizacji koncentrowała się na urządzaniu odczytów, akademii i spotkań, a od połowy lat 30. prowadziła również akcje propagandowe przeciwko antysemityzmowi. Pod wpływem PS-Prawicy pozostawały organizacje "pionierskie" (tzn. przygotowujące młodzież do kolonizacji Palestyny) Haszomer Hacair i Hechaluc w Będzinie, a także Towarzystwo Żydowskiego Domu Starców (Sosnowiec) i Żydowskie Stowarzyszenie Pomocy Biednym (Będzin).
VI.
Wpływy żydowskiej lewicy najlepiej ilustrują jej wyniki wyborcze. W wyborach do rady miejskiej Będzina w 1917 r. żydowskie partie robotnicze wystawiły własne listy wyborcze, nie uzyskały jednak znaczącej liczby głosów i żaden kandydat nie wszedł z nich do rady miejskiej.
Podczas wyborów do Sejmu w 1919 r. PS i Bund pozostawały w Będzinie i Sosnowcu poza Tymczasową Żydowską Radą Narodową, skupiającą większość ugrupowań żydowskich. W sosnowieckim okręgu wyborczym Bund zdobył 548 głosów (3,7 % wszystkich głosów uzyskanych przez listy żydowskie), a Poale Sjon 1945 głosów (13,1%).
W 1919 r. odbyły się w regionie również wybory samorządowe. Z listy nr 7 prezentującej prawdopodobnie Poale Sjon członkami rady miejskiej Będzina zostali: Dawid Grossman (mechanik), Hersz Lipman Goldsztajn (krawiec), Hersz Chaim Retman (elektrotechnik), Izydor Rudoler (ślusarz), Michał Sztrausman (dentysta) i Majer Potasz (drobny kupiec). Bund reprezentowali w radzie Izaak Pejsachson i Marceli Aronowicz (urzędnik). W Dąbrowie Górniczej lista Poale Sjon zdobyła 294 głosy i wprowadziła do rady miejskiej dwóch reprezentantów. Natomiast Bund uzyskał tylko 17 głosów. Łącznie żydowskie partie robotnicze skupiły aż 31% oddanych głosów na listy tej mniejszości narodowej. Wybory do Rady Miejskiej Sosnowca pozwoliły uzyskać Poale Sjon 112 głosy, co stanowiło 21% głosów zdobytych przez ugrupowania żydowskie i wprowadzić do rady dwóch reprezentantów - Moszka Judenhertza (urzędnik) i Narcyza Judenhertza (maszynista). Bund nie wystawił w tych wyborach własnej listy.
Wybory parlamentarne do Sejmu w 1922 r. na terenie Zagłębia Dąbrowskiego nie przyniosły już takich sukcesów ugrupowaniom robotniczym reprezentującym Żydów. Wziął w nich udział samodzielnie tylko Bund (lista wyborcza nr 4), który zdobył 172 głosy (1,2% głosów uzyskanych przez listy żydowskie).
W wyborach samorządowych 1925 r. żydowska lewica znów występowała odrębnie. W Będzinie własne listy zgłosiły PS-Lewica, PS-Prawica i Bund, zdobywając odpowiednio: 368, 525 i 133 głosy (20% głosów żydowskich). Tylko PS-Prawicy udało się wprowadzić do rady swojego przedstawiciela, którym został Jakub Erlich. W Sosnowcu jedynie PS-Lewica wysunęła własną listę, na którą padło 326 głosów (13% głosów żydowskich), co nie pozwoliło wprowadzić do rady miejskiej swojego reprezentanta.
Wybory do sejmu z 1928 r. wprawdzie nie okazały się wielkim sukcesem żydowskich partii socjalistycznych, ale wykazały wzrost ich wpływów w Zagłębiu Dąbrowskim. Bund (lista nr 4) zdobył 706 głosów w regionie, natomiast PS-Lewica (lista nr 5) zgromadziła aż 1321 głosów.
Jesienią tego roku przeprowadzone zostały też wybory samorządowe, które przyniosły znaczący sukces żydowskim partiom robotniczym. W Dąbrowie Górniczej Bund, PS-Lewica i PS-Prawica zdobyły odpowiednio: 143, 225, 226 głosów, co stanowiło łącznie 30,5 % wszystkich głosów uzyskanych przez żydowskie komitety wyborcze. W Sosnowcu oprócz wyżej wymienionych własną listę wysunęła też Hitachduth. Najwięcej, bo aż 1243 głosów zgromadziła PS-Lewica, co pozwoliło jej na uzyskanie dwóch miejsc w radzie miejskiej Sosnowca. Zajęli je urzędnik Mordka Moryc Hamburgier i lekarz Hersz Ber. Bund zdobył 455 głosów, PS-Prawica 149 i Hitachduth 108. Łącznie żydowskie ugrupowania robotnicze zdobyły 37%głosów oddanych na listy żydowskie. Także w Będzinie żydowskie partie lewicowe startowały oddzielnie. Bund uzyskał 299 głosów, PS-Lewica 769, PS-Prawica 567 i Hitachduth 644 (łącznie 28% głosów żydowskich). PS-Lewica wprowadziła do Rady Miejskiej dwóch swych przedstawicieli: dziennikarza Judę Frajnera i stolarza Mordkę Rotenberga. Natomiast PS-Prawica i Hitachduth zdobyły po jednym mandacie, które objęli odpowiednio Jakub Orlich (urzędnik) i Romuald Retchman (prawnik).
Sukces przyniosły żydowskiej lewicy w regionie wybory parlamentarne z 1930 r.: Bund wraz z Niezależną Socjalistyczną Partią Pracy (lista nr 5) zdobył 957 głosów (11%). W Będzinie bundowski Blok Lewicy Socjalistycznej otrzymał 7% głosów żydowskich (wobec 11% PS-Lewicy); w Sosnowcu Blok miał 5% a PS-Lewica 11%.
Wielki Kryzys gospodarczy lat 30. przyczynił się do konsolidacji ludności żydowskiej wokół haseł narodowych. Mimo to w wyborach do rady miejskiej Sosnowca w 1934 r. obok Żydowskiego Bloku Organizacji Narodowych niezależne listy zgłosiły Bund i PS-Lewica. Zdobyły one odpowiednio 44 i 190 głosów (5% głosów uzyskanych przez listy żydowskie). Natomiast w Będzinie udało się PS-Prawicy zdobyć jedno miejsce w radzie, które zajął Aron Hampel. Swojego przedstawiciela w niej posiadała też PS-Lewica; był nim dr Chaim Perel, który pó?niej opuścił partię i wstąpił do Bundu.
W 1939 r. odbyły się wybory do rady miejskiej Będzina, w których wyniku zasiedli w niej z ramienia PS-Lewicy Brajndla Brajtner i Anszel Weizenberg, a z Bundu Ch. Perel. W Sosnowcu radnymi zostali przedstawiciele Bundu: Z. Czorbel i Chil Wilczyński. Żaden reprezentant żydowskiej partii robotniczej nie znalazł się natomiast w składzie rady miejskiej Dąbrowy Górniczej.

17 styczeń 2003

Zofia Strug http://www.robotnik.prv.pl/ 

  

Archiwum

Teoretycznie możemy zrobić wszystko
styczeń 28, 2003
http://www.rzeczpospolita.pl/
Europejczycy to antysemici
listopad 25, 2003
Pomocnicy dyktatora "budują demokrację"
kwiecień 16, 2003
Artur Łoboda
Spotkanie ostatniej szansy
październik 30, 2005
PAP
Czy Państwo odpowiada za swych niepoczytalnych obywateli?
listopad 25, 2006
Mirosław Naleziński, Gdynia
Miasto kupiło Kino „Światowid”
sierpień 28, 2006
www.krakow.pl
Dwie Części Tego Samego Lańcucha
czerwiec 24, 2006
Iwo Cyprian Pogonowski
Schroeder: zwiększyć podatki w nowych państwach UE
kwiecień 25, 2004
PAP
Program dla Polski
sierpień 2, 2003
przesłała Elżbieta
Czy Polska zostanie wyrzucona z Unii Europejskiej?
październik 6, 2008
tłumacz
"Świadek incignito:
wrzesień 6, 2004
Mamy czas, mamy czas, nikt nie goni nas
czerwiec 30, 2003
Klub Polski - sierpień 2001

Kongres Amerykański zezwolił prezydentowi USA na rozpoczęcie wojny przeciwko Irakowi


marzec 6, 2003
Obronić Polskę - to też obronić polskiego rolnika
maj 3, 2003
przesłała Elżbieta
Izrael ma bron atomowa
grudzień 5, 2007
Goska
Co jest w tym traktacie ?
maj 3, 2003
przesłała Elżbieta
Podaj dalej, możesz powstrzymać III wojnę światową.
marzec 15, 2003
Miroslaw Zabierowski
FBI wystąpiło właśnie do Kongresu o przyznanie 12 mln dolarów na stworzenie ogromnej bazy danych o Amerykanach
czerwiec 22, 2007
aktualności pnlp
Widziane z Ameryki - komentarze z USA (5) ZNIEWOLENIE AMERYKAŃSKIEJ PRAWICY? (część pierwsza}
styczeń 10, 2005
Koszty kapitulanctwa (2)
czerwiec 18, 2003
prof. Jerzy Robert Nowak
więcej ->
 
   


Kontakt

Fundacja Promocji Kultury
Copyright © 2002 - 2025 Polskie Niezależne Media