Przygotowując esej na temat odrodzenia się Prawa w Brazylii i jego legitymizacji, napisano poniższy artykuł.
Autor, który posiada tytuł doktora filozofa na University of Witten / Herdecke, prowadzi badania nad strukturalnymi, historycznymi aspektami kapitalizmu.
Tutaj próbuje zbudować pomost między historycznym ruchem kapitału a jego obecną formą w Brazylii.
Staje się jasne, dlaczego prezydent Jair Bolsonaro i minister gospodarki Paulo Guedes nie mogą oddzielić się od myślenia praktycznego, a jedynie analitycznego, skoro niszczenie pamięci i szok irracjonalizmu to dwa momenty tej samej całości.
Czytając książkę Naomi Klein „ Doktryna szoku” , pomyślałem: „dokładnie to dzieje się dzisiaj w Brazylii!”
Dlatego wykorzystam niektóre wątki z książki autorki, aby wyjaśnić proces, w jakim znajduje się społeczeństwo brazylijskie.
Aby wyjść o krok dalej niż strategia szokowa Klein , musimy zrozumieć, że kapitalistyczny rozwój ideologiczny nie jest procesem jednolitym, a jego praktyka nigdy nie odbywała się bez przemocy.
Liberalizm - to, co neoliberałowie tacy jak Ludwig von Mises czy Friedrich von Hayek nazywają „klasycznym liberalizmem” - nigdy nie był jednorodną doktryną.
Wręcz przeciwnie: od początku był dość niejednorodny.
W tym sensie znani autorzy, tacy jak Adam Smith czy John Stuart Mill, nie poruszają fundamentalnych kwestii - takich jak niewolnictwo.
Liberalna doktryna w XVIII wieku
Tak zwana doktryna liberalna historycznie towarzyszyła obiektywnemu i sprzecznemu wewnetrznie ruchowi rozwoju kapitalizmu.
Z jednej strony Adam Smith, David Hume, markiz de Condorcet i inni widzieli rewolucyjny ruch kapitału, w którym rozumienie przemian od społeczeństwa feudalnego do burżuazyjnego musiało podążać za ich prawdziwym ruchem, aby nie można było zrozumieć powstającego społeczeństwa, zobowiązując się do abstrakcyjnych, sztywnych kategorii.
W tym kontekście Smith zdał sobie sprawę z tego, co wydaje się dziś prawie niemożliwe w samozwańczym „liberalnym” kręgu i podkreśla:
„W rządzie despotycznym niewolnicy mogą być traktowani lepiej niż w rządzie wolnym, w którym każde prawo ustanawiają ich panowie, którzy nigdy nie wydadzą niczego, co im szkodzi” (1).
Z drugiej strony John Stuart Mill, John Locke, John C. Calhoun i inni wyjaśniają konserwatywną, reakcyjną stronę władzy wyłaniającej się klasy kapitalistów.
Mill bronił Unii przed Konfederacją podczas wojny secesyjnej.
Dla porównania Domenico Losurdo podkreśla:
„... kiedy zwrócił uwagę na kolonie, angielski liberał usprawiedliwiał„ despotyzm ”Zachodu przeciwko„ rasom ”, które wciąż były„ nieletnimi ”i które musiały przestrzegać„ bezwzględnego posłuszeństwa ”, aby wejść na ścieżkę Postęp, jaki należy przynieść ” (2).
Z drugiej strony Locke upatruje legalność własności prywatnej w pracy.
Jednak nie tylko nie ma on problemów z wywłaszczaniem rdzennych mieszkańców Stanów Zjednoczonych, ale je usprawiedliwia.
Arbitralnie wyklucza wszelkie prace niezgodne z koncepcją anglosaską (3).
Stąd aktywność rdzennych Amerykanów, czyli (re-) produkcja życia, która jest szczególną formą pracy, została filozoficznie zamieniona w nie-pracę.
Wywłaszczenie jawi się zatem jako część świętej sprawiedliwości.
Tubylców można zabijać jak zwierzęta (4).
Neoliberalizm w połowie ubiegłego wieku
Powrót do XX wieku: po utracie oddechu socjaldemokracji (5) kapitał przeprowadza kolejną kapitalistyczną rewolucję kulturalną, aby zapewnić sobie przetrwanie.
Neoliberalizm, który Milton Friedman opisał pozytywnie w 1951 roku, miał reprezentować „nowe przekonanie”, które „poważnie ogranicza władzę państwa do ingerowania w szczegółowe działania jednostek” (6).
Wyzwolony miał być kapitał, którego władzę częściowo ograniczała socjaldemokracja.
Na podstawie Michela Foucaulta można stwierdzić, że liberalizm XVIII i XIX wieku pojmował kapitalizm jako fundamentalne wzbogacenie i zarazem ograniczenie władzy państwowej.
Z kolei neoliberalizm formułuje fobię państwową, wiążąc państwo zarówno z sowieckim komunizmem, jak i z faszyzmem (7).
Państwo staje się środkiem prywatnego wzbogacenia się i ograniczenia rynku.
Von Mises próbuje zakazać jakiejkolwiek alternatywy dla nieograniczonego kapitalizmu. „wszystkie obecne partie polityczne są przesycone najważniejszymi ideami socjalistycznymi” (8).
Wywołuje się nowe „niebezpieczeństwo”, idea socjalizmu to nic innego jak „wspaniała racjonalizacja drobnej urazy” (9).
Tak więc socjalistyczna walka klasowa jawi się jako zwyczajnie trywialna i podrzędna opinia.
Hayek dodaje: „socjalizm można wprowadzić w życie tylko metodami, których większość socjalistów nie akceptuje” (10).
Tymczasem strategia szoku (patrz poniżej) ujawnia, że tym, co dyskryminuje Hayeka, jest prawdziwa praktyka neoliberalizmu.
Wymuszona zmiana pamięci kulturowej
Mimo to należy podkreślić zmianę pamięci kulturowej, którą wymusiła doktryna neoliberalna.
Jej ideologiczne podstawy opierają się bardziej na retoryce niż na samych argumentach, zamiast mówić o kapitale, produkcji życia, chodzi o rynek.
Oznacza to, że zastępuje formę produkcji formą dystrybucji, jakby były synonimami.
Rynek kapitalistyczny jest przedstawiany jako „wolny rynek” i traktowany tak, jakby istnienie rynku było swoistym elementem kapitalizmu, który z kolei nazywany jest „wolnym społeczeństwem”.
Jeśli zamki w feudalizmie powstały w wyniku handlu, jeśli w społeczeństwach niewolników produkty, które wytwarzały, były dystrybuowane na rynku przez kupowanie i sprzedawanie, to rynek nie jest charakterystyczny dla kapitalizmu, ponieważ istniały rynki zarówno w starożytności, jak iw feudalizmie.
Rynek jest więc formą dystrybucji poprzedzającą kapitalizm.
To, co czyni kapitalizm szczególnym sposobem produkcji, to nie forma dystrybucji, ale sposób produkcji.
Kiedy neoliberalizm głosi, że "państwo jest przeszkodą w wszechstronnym rozwoju społecznym", zapomina, że rynek kapitalistyczny jest oparty na kapitale, który z kolei legitymizuje i zabezpiecza jego władzę poprzez państwo.
Tzw. Państwowy monopol na siłę jest w rzeczywistości monopolem na pośredniczoną przez państwo siłę klasy rządzącej.
Jeśli wymiana - czyli alienacja własności prywatnej - jest podstawą władzy kapitału, to mediacja państwa wydaje się być koniecznością, aby zapewnić odpowiednie stosunki produkcji.
System prawny, aparat policyjny, skład ustaw, ich kontrola i wdrażanie, tworzenie i utrzymanie infrastruktury, kwalifikacje niezbędnej siły roboczej itd. są podstawą sfer produkcyjnych, a także podziału kapitału, czyli rynku pracy.
Państwo nie jest więc elementem socjalizmu, a zatem nie jest antytezą między kapitałem a jego strefą dystrybucji, rynkiem, ale integralną częścią całości, która tworzy i legitymizuje rządy kapitalistyczne.
W Konstytucji Wolności Hayek ukazuje pełne znaczenie rządów prawa, praw zapewniających „wolne społeczeństwo” i „wolny rynek”.
W rozdziale Przymus a państwo definiuje:
„O przymusie mówimy wtedy, gdy czyny jednej osoby podlegają woli innej, nie dla jej własnych celów, ale dla celów drugiej.
To nie jest tak, że przymuszony w ogóle nie wybiera ” (12).
Ale jak wybieramy, kiedy nie mamy środków, by działać, produkować i żyć?
Następnie ujawnia dialektykę „wolnego rynku”:
„Nawet pod przymusem nadal decyduję, co jest najmniejsym złem w danych okolicznościach” (13).
Takie logiczne salto (fikołek intelektualny) usprawiedliwia binarne twierdzenie: przymus państwa to przymus, a przymus rynkowy to wolność.
Państwo ma tylko jedną opcję; na rynku jest ich kilka.
Retoryka oddziela to, co nieodłączne: oddzielenie władzy klasy - kapitału - od jej instrumentu władzy - państwa.
Jeśli jednak rynek może być monopolem, jak można uzasadnić fakt, że prywatny monopol jest lepszy niż państwowy?
Hayek nie wahał się:
„Tylko w wyjątkowych okolicznościach ktoś, kto ma wyłączne prawo do dysponowania pewnymi zasobami lub usługami, które są dla nas istotne, może wywierać prawdziwy przymus” (14).
Innymi słowy, monopol jest wyjątkiem.
Walter Eucken utrwala rynek, traktując historię ludzkości jako historię rynku.
Fałszowanie logiki jest więc następujące:
wszędzie tam, gdzie istnieje system gospodarczy, jest też jakaś forma rynku (fałszywa przesłanka historyczna); wszędzie tam, gdzie jest społeczeństwo, istnieje system ekonomiczny (poprawna przesłanka historyczna). Jeśli połączymy te dwa warunki, wówczas w każdym społeczeństwie istnieje forma rynku; rynek jest utrwalony, uczyniony naturalnym faktem z historii ludzkości, to znaczy historią subiektywną i irracjonalną.
Neoliberalna rewolucja kulturalna kapitału
Zachodnia wolność i liberalizm zawsze były egzekwowane za pomocą przemocy i zaprzeczania niepodległości, autonomii i wolności, z wyjątkiem tych, którzy skorzystali na powszechnej impotencji.
Sposób wymuszania neoliberalizmu można znaleźć, zdaniem Naomi Klein, w pracach:
„ Kapitalizm i wolność Miltona Friedmana : prywatyzacja, deregulacja i cięcia w wydatkach socjalnych - Trójca wolnego rynku.
Wyszkoleni ekonomiści amerykańscy w Chile próbowali wnieść te idee pokojowo i w ramach demokratycznej debaty, ale obywatela byli w przeważającej mierze przeciwni.
Teraz chłopcy z Chicago i ich plany wróciły ” (15),
z tym, co Friedman nazywał „nowym przekonaniem” (16), kiedy odnosił się do neoliberalizmu.
Klein dodaje: „W tej nowej erze nikt poza garstką mężczyzn w mundurach nie musiał się z nimi zgodzić.
Ich najbardziej zagorzali przeciwnicy polityczni albo siedzieli w więzieniu, albo nie żyli, albo ukryli się ; spektakl myśliwców i karawan śmierci trzymał wszystkich w ryzach ”(17).
Neoliberalizm jako kolejna kulturowa rewolucja kapitału XX wieku nabrał rozpędu.
Według Naomi Klein metoda egzekwowania neoliberalizmu, która w swojej historii opiera się na silnej interwencji państwa i przemocy wobec ludzkiego życia, czyli na tym, co Hayek zarzuca socjalizmowi, opiera się na metodzie terapii szokowej opracowanej przez psychiatrię w Stanach Zjednoczonych.
Szok stworzył pustkę w pamięci, która „stanowi nieodwracalną stratę” (18), ale dla psychiatry Ewen Cameron, która przeprowadziła takie eksperymenty na Uniwersytecie McGill w Montrealu, pustka reprezentowała coś innego: „(niż) pusta Tablica wolna od złych nawyków, na której można by zapisać nowe standardy. "
Innymi słowy:
„Ogromna utrata wspomnień” spowodowana intensywną terapią elektrowstrząsami (terapia elektrowstrząsami) nie była niefortunnym efektem ubocznym; był to podstawowy element leczenia ” (19).
Jeżeli neoliberalna logika cyrkularna, a zwłaszcza ta broniona przez Friedmana, uważa „wolny rynek” za najdoskonalszy układ społeczny, który okazuje się doskonały w swoim naturalnym biegu, to każdego problemu, każdej niedoskonałości nie można przypisać temu układowi społecznemu, ale każdemu przejawowi interwencji lub przeszkody zewnętrznej.
Wyeliminowanie takich wypaczonych praktyk doprowadziłoby do „wolnego rynku”.
Friedman zakłada, że „wolny człowiek” jest prawdą, która jest dana, więc oczywiście w tym sensie „większość argumentów przeciwko wolnemu rynkowi opiera się na braku wiary w samą wolność” (20).
Uznaje jednak potrzebę rządu, „ponieważ absolutna wolność jest niemożliwa” (21).
Jednak pomoc państwa w egzekwowaniu wolności dla tych, którzy nie wierzą w wolność, wydaje się być centralnym elementem operacji krucjaty „nowej wiary” Friedmana w okresie neoliberalizmu.
Interwencja wojskowa poprzez zamach stanu Pinocheta w Chile w 1973 r. wydawała się „strategią szokową”, która według Friedmana „była niewątpliwie jedynym sensownym środkiem.
W każdym wypadku - nie było innego. Nie ma innego długoterminowego rozwiązania ”(22).
W ten sposób to, co kiedyś było jasne w rozumieniu rewolucyjnej lewicy, a mianowicie to, że czasy kryzysu są momentami sprzyjającymi reorganizacji społecznej - nie tylko zrozumieli neoliberałowie, ale poszli o krok dalej.
Stworzyli koncepcję potrzeby tworzenia sztucznych kryzysów, aby napędzać neoliberalną rewolucję kulturalną: prywatyzacja, deregulacja i cięcia w wydatkach socjalnych.
W ten sposób transfer bogactwa, akumulacja, kontrola i władza społeczno-polityczna otrzymują nowy impuls - impuls, który przyspiesza długi proces kapitalistycznego wyzysku poprzez konkurencję rynkową.
Ten długi proces wyzysku może przynieść niepowodzenia jedynie w wyniku walki klasowej.
Połączenie nowoczesnej prawej i lewej strony
Podczas gdy w sferze społeczno-politycznej samozwańcze lewicowe rządy - czy to w Brazylii, Polsce, Chile, Argentynie, Boliwii czy RPA - dążyły do równości, praw człowieka i sprawiedliwości społecznej, zrezygnowały z gospodarki, którą wsparły kapitał finansowy z Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Bank Światowy (między innymi).
Ponadto, według Klein, organizacje praw człowieka legitymizują w praktyce neoliberalizm, „ponieważ naruszenia praw człowieka były uniwersalnym złem, które było złe samo w sobie”, tak że nie było „konieczne ustalenie przyczyn naruszeń praw człowieka, ale uznanie ich za tak skrupulatne i wiarygodne możliwie do udokumentowania ”(22).
To stanowisko Amnesty International , zgłoszone przez Naomi Klein, stanowi konkretny precedens dla oddzielenia interesów politycznych i gospodarczych, na przykład przez organizacje pozarządowe.
W tym kontekście musimy zrozumieć połączenie nowoczesnej lewicy i prawicy.
Neoliberalizm ekonomiczny - prawicowy - zdaje sobie sprawę z potrzeby promowania elementarza ekonomicznego pozbawionego rzeczywistości społeczno-politycznej w celu rzekomej poprawy rzeczywistości społeczno-politycznej poprzez wolność jednostki: - w praktyce między 99% a 1% populacji powstała przepaść nie do pokonania, badanie przeprowadzone przez Citibank opisywało pojęcie plutonomii ( dystrybucji bogactwa) już w 2005 roku (23).
Z drugiej strony neoliberalizm społeczny - czyli obecna lewica - dąży do poprawy społeczno-politycznej bez żadnych roszczeń ekonomicznych, zmierzających do konkretnej, tj. ekonomicznej poprawy życia, bez wpływu na uwarunkowania ekonomiczne.
Decyzję polityczno-gospodarczą na poziomie politycznym tłumaczy się jako „dobrą” lub „złą”, przy czym powstrzymuje się od zrozumienia motywów ekonomicznych i ich jednoznacznego wskazywania.
Prawica i lewica razem - tylko pod pozorem antagonizmu - tworzą swoistą dialektykę zapominania lub niszczenia społecznej pamięci .
W ten sposób dyskurs i legitymizacja neoliberalizmu zostają obnażone.
Staje się jasne, dlaczego apatia i bezsilność zmieniają rzeczywistość w jej przeciwieństwo.
Na obecnym etapie kapitał obejmuje rozległy obszar kulturowy i konkretyzuje w ten sposób formę mentalnej kolonizacji: jednym z przykładów jest zniszczenie pamięci historycznej o walce z kapitałem i zastąpienie przez walkę o tożsamość.
W miarę jak rzeczywistość staje się coraz bardziej niepewna, powstają obiektywne i subiektywne warunki radykalnych zmian w systemie organizacji życia, który reprezentuje kapitalizm.
Jednak całkowita historyczna depolityzacja lewicy, szok irracjonalizmu, który zniszczył wszelkie emancypacyjne racje, wciąż sprawia, że pełznie ona, próbując zrozumieć rzeczywistość, w jakiej się znajduje w XXI wieku.
Oszustwo neoliberalnej rewolucji gospodarczej
W tym scenariuszu kapitał nadal ma wielką przewagę i udaje mu się uspokoić swoją politykę gospodarczą przy niewielkiej lub praktycznie żadnej rywalizacji.
Ponieważ chociaż neoliberalna rewolucja gospodarcza jest słabo rozumiana, postacie takie jak Donald Trump i Jair Bolsonaro zwracają na siebie uwagę i odwracają ją od tego wszystkiego, co naprawdę istotne - niczym magiczna sztuczka magika.
Chiński strateg wojskowy i filozof Sun Tzu wiedział już ponad 2500 lat temu: „Każda wojna opiera się na oszustwie” (24). niezbędny jest stały stan stymulacji i symulacji - tam, gdzie fikcja i rzeczywistość ściśle się łączą, tak że nie można ich odróżnić od siebie, jak pokazał Jean Baudrillard w książce o tym samym tytule (25).
Niemniej jednak obowiązuje zasada każdej wojny: „zjednoczonych musimy podzielić” (26). Nicoló di Bernardo dei Machiavelli (27), florencki mąż stanu i filozof renesansu, doskonale przedstawił to w swojej pracy „Książę” - jako podstawę podboju każdego wielkiego imperium.
W Brazylii prezydent Jair Bolsonaro uważany jest za główne zagrożenie, podczas gdy w rzeczywistości jest tylko jednym z aktorów trwającej rewolucji kapitału.
Jeśli Bolsonaro upadnie, dla dalszego wyzysku Brazylii lub neokolonializmu ważne jest, aby minister gospodarki Paulo Guedes - lub ktoś podobny, jak to było w Brazylii przez ostatnie 25 lat - kontrolował gospodarkę.
Taktykę Sun Tzu dotyczącą osiągania celów strategicznych można podsumować w nowoczesny sposób za pomocą amerykańskiej doktryny wojskowej Shock and Awe (szok i przerażenie), która w skrócie oznaczałaby:
„Gwałtowna dominacja pozwoliłaby przejąć kontrolę nad otoczeniem i sparaliżować lub przeciążyć percepcję i zrozumienie wydarzeń przez przeciwnika, tak aby wróg nie mógł stawiać oporu na poziomie taktycznym i strategicznym” (28).
Naomi Klein wyjaśnia:
„Założeniem jest to, że ludzie mogą reagować na stopniowe zmiany - tu sponiewierany program zdrowotny, tam umowa handlowa - ale kiedy dziesiątki zmian nadchodzą ze wszystkich kierunków naraz, pojawia się poczucie daremności i populacja staje się bezwładna. „ (29).
Z tego powodu Paulo Guedes z każdym problemem, który się pojawia, odpowiada na potrzebę szybkiego wdrożenia różnych „reform”, do których wzywa MFW (30), ponieważ tylko oni mogli pomóc - tak jak wtedy, gdy był zaangażowany w ludobójstwo, które dokonał rząd dyktatora Augusto Pinocheta.
W tym kontekście brak reakcji politycznej i intelektualnej oraz paraliż mas spowodowany bezrobociem, podatkami, głodem, brakiem bezpieczeństwa, brakiem bezpieczeństwa zdrowotnego - na przykład ponad setki tysięcy zgonów z powodu Covid-19 -, brak pieniędzy itp. tworzą środowisko dla GRABIEŻY, którą Paulo Guedes przeprowadził jako przedstawiciel brazylijskiej lichwy i międzynarodowego kapitalizmu finansowego.
Źródła i uwagi:
(1) Adam Smith, Lectures on Jurisprudence, Indianapolis: Liberty Fund, 1982, Seite 452.
(2) Domenico Losurdo, Liberalism: A Counter-History, London: Verso, 2011, Seite 7.
(3) João Romeiro Hermeto, Grundriss Zur Kritik des geistigen Eigentums: Das geistige (Privat-)Eigentum in der bürgerlichen Gesellschaft ist ein unauflösbares Paradoxon, Masterarbeit: Universität Witten/Herdecke, 2016.
(4) Losurdo, Liberalism: A Counter-History, Seite 24 bis 25.
(5) Antonio Barros de Castro, O Capitalismo Ainda É Aquele, Rio de Janeiro: Forense-Universitária, 1979.
(6) Milton Friedman, Neo-Liberalism and Its Prospects, Oslo: Fermand, 1951, https://miltonfriedman.hoover.org/objects/57816/neoliberalism-and-its-prospects?ctx=b8c0f32e-f5a4-4e53-ba3d-cf017b993579&idx=0.
(7) Michel Foucault, Naissance de La Biopolitique: Cours Au Collège de France (1978-1979), Seuil Gallimard, 2004, Seite 106.
(8) Ludwig von Mises, Socialism: An Economic and Sociological Analysis, New Haven: Yale University Press, 1951, Seite 457.
(9) Ebenda.
(10) Friedrich August von Hayek, The Road to Serfdom, London, New York: Routledge, 2001, Seite 141.
(11) Friedrich August von Hayek, Die Verfassung Der Freiheit, Tübingen: Mohr Siebeck, 2005, Seite 171.
(12) Ebenda, Seite 172.
(13) Ebenda, Seite 174.
(14) Naomi Klein, The Shock Doctrine: The Rise of Disaster Capitalism, London: Penguin Books, 2008, Seite 77.
(15) Friedman, Neo-Liberalism and Its Prospects.
(16) Ebenda.
(17) Ebenda, Seite 31.
(18) Ebenda, Seite 32.
(19) Milton Friedman, Capitalism and Freedom, Chicago, London: The University of Chicago Press, 2002, Seite 15.
(20) Ebenda, Seite 25.
(21) Orlando Letelier, The „Chicago Boys“ in Chile: Economic Freedom’s Awful Toll’, The Nation, 1976, https://www.thenation.com/article/archive/the-chicago-boys-in-chile-economic-freedoms-awful-toll/.
(22) Klein, The Shock Doctrine: The Rise of Disaster Capitalism, Seite 119.
(23) Ajay Kapur, Niall Macleod, and Narendra Singh, ‚Equity Strategy — Plutonomy’, 2005.
(24) Sun Tzu, A Arte Da Guerra, Köln: Evergreen, 2007.
(25) Baudrillard, J. (1981). Simulacres et simulation. Paris: Galilée.
(26) Sun Tzu, A Arte Da Guerra, Köln: Evergreen, 2007.Nicoló di Bernardo dei Machiavelli, O Príncipe,
(27) Harlan K. Ullman et alii, ‚Shock and Awe: Achieving Rapid Dominance’, Naval War College Review, Washington DC: Defense Group Inc., 1996, xxv.
(28) Klein, The Shock Doctrine: The Rise of Disaster Capitalism, Seite 148.
(29) IWF ist unzweideutig: „Um die Tragfähigkeit der Staatsverschuldung zu gewährleisten und damit das Vertrauen der Investoren zu stärken, sind eine robuste Sozialreform und zusätzliche fiskalische Maßnahmen erforderlich. Die Mission unterstützt die ehrgeizige Reformagenda der Regierung, die Wohlfahrtsreform, Privatisierung, Offenheit und soziale Eingliederung, Steuerreform und die Reduzierung der öffentlichen Interventionen auf dem Kreditmarkt umfasst. Solche Reformen sind für ein langfristiges Wachstum unerlässlich. Die Geldpolitik wird derzeit angemessen stimuliert.“, In: IMF, „Brazil: Staff Concluding Statement of the 2019 Article IV Mission’, Mission Concluding Statement, 2019, https://www.imf.org/en/News/Articles/2019/05/24/mcs052419-brazil-staff-concluding-statement-of-the-2019-article-iv-mission.
|
